در قرنهای شانزدهم و هفدهم، گیتار آهسته آهسته از زیر سایهی سنگین برادر و خواهرش بیرون آمد و توانست شکل مستقل و جدیتری پیدا کند؛ این آغاز حرکت حماسی و قهرمانانه گیتار بود، فقط یک شروع و نه بیشتر! در این زمان بود که تحولی بزرگ برای گیتار رخ داد و آن اضافه شدن سیم پنجم به گیتار بود. میگویند نخستین کسی که این کار را انجام داد، نوازندهی بزرگ اسپانیایی ویسنته گومز مارتینز اسپینل (Vicente Gómez Martínez-Espinel) بود؛ پس از اضافه شدن سیم پنجم، سیم اول گیتار همچنان به صورت تک سیم بود و دیگر سیمها به صورت دوتایی بودند. گفته میشود گیتار پنج سیم در دستان نرم و حرفهای استاد اسپینل به سراسر اروپا قدم نهاد و چشم و گوش همگان را مبهوت کرد.
در آن زمان برای گیتار که دیگر به گیتار اسپانیایی معروف شده بود، دو آهنگساز بزرگ و مهم ظهور کردند. اولی فرانچسکو کوربتا (Francesco Corbetta) که در سال 1615 در میلان ایتالیا به دنیا آمد و در1681 در پاریس – پایتخت هنر – فوت کرد؛ و دومی شاگرد با استعداد کوربتا یعنی رابرت دو ویزه (Robert de Visée) فرانسوی بود. کوربتا ایتالیا را ترک کرد و به فرانسه و به دربار پادشاهی لویی چهاردهم و سپس به دربار بریتانیا رفت؛ او خدمتگزار پادشاه بود. بله یک خدمتگزار ساده مانند آشپز و دیگر خدمه. چرا که موزیسین ها در آن زمان در دربار در دستهی خدمه قرار داشتند و هر زمان که نیاز میشد باید برای خدمتگزاری (اجرای موسیقی) حاضر میشدند، شاید مثل آشپزها! البته آشپزی همیشه شغل مهمتری به حساب می آمد؛ چون سیر کردن شکم همیشه در درجهی اول اهمیت بوده و هست!
اما موزیک کوربتا از لحاظ قدرت موزیکال و تکنیک در سطحی به تمامی حرفهای قرار داشت و نباید آثار او را با آثار غیرحرفهای که برای موزیسینهای جوان وغیرحرفهای نوشته میشد برابر دانست و یا مقایسه کرد.
اما از زندگی رابرت دو ویزه اطلاعات چندانی در دسترس نیست. زمانی که کوربتا در فرانسه از دنیا رفت، رابرت دو ویزه به جای معلّم فقید خود در دربار لویی چهاردهم به عنوان خدمتکار استخدام شد. داستانی در مورد او وجود دارد که از این قرار است:
لویی چهاردهم گویا از بیماری بیخوابی به شدت رنج میبرده است و به همین دلیل هنگام خواب رابرت دو ویزه را دعوت میکرد تا ساعتها برای پادشاه بنوازد بلکه پادشاه آرام آرام به خواب فرو رود.
با هم میشنویم سوئیت در می مینور اثر رابرت دو ویزه با اجرای رافائل آندیا. این سوئیت با گیتار باروک اجرا شده است.
- پژوهشگر: نیکیتا کوشکین
- ترجمه: افشین ترابی
- ویراستار: صادق زمانی